ศูนย์กลางของอุดมการณ์มหายานคือแนวคิดของพระโพธิสัตว์ ผู้แสวงหาการเป็นพระพุทธเจ้า ตรงกันข้ามกับแนวคิดหลักในพุทธศาสนาที่ไม่ใช่นิกายมหายาน ซึ่งจำกัดการระบุตำแหน่งพระโพธิสัตว์ไว้ที่พระพุทธเจ้าก่อนการตื่นขึ้น (โพธิ) หรือการตรัสรู้ มหายานสอนว่าทุกคนสามารถปรารถนาที่จะบรรลุการตื่น โยคะ (โพธิจิตตตตปะทะ) และด้วยเหตุนี้จึงกลายเป็นพระโพธิสัตว์ . สำหรับพุทธศาสนานิกายมหายาน การตื่นรู้ประกอบด้วยการเข้าใจธรรมชาติที่แท้จริงของความเป็นจริง ในขณะที่หลักคำสอนที่ไม่ใช่มหายานเน้นย้ำถึงการไม่มีตัวตนในตัวบุคคล ความคิดมหายานขยายความคิดนี้ไปสู่ทุกสิ่ง การขยายขอบเขตของหลักคำสอนทางพุทธศาสนาทั่วไปของ “ภาวะพึ่งพิง” (ปริตติยสมุทปทา) แนวคิดที่ว่าไม่มีสิ่งใดมีแก่นแท้และการดำรงอยู่ของแต่ละสิ่งล้วนขึ้นอยู่กับการมีอยู่ของสิ่งอื่น เรียกว่า ความว่างเปล่า (ชุนยะตะ)